Çarş. Ağus. 03, 2011 6:15 pm tarafından Misafir
İSMİNİN KÖKENİ.
Osmanlı Devletinin ilk kuruluş yıllarında büyük değer ve öneme sâhib olan bu şehre “Sultanönü” ismi verilmiştir. Bilâhare değerini kaybeden şehir, terk edilmiş görünümü almış ve eski şaşaalı günlerini özleyen halk bu şehre “Eskişehir” demeğe başlamıştır. Asıl ismi olan “Sultanönü” unutulmuştur. Frigyalılar zamânında kurulan târihî “Dorylaion” harâbelerine bakarak bu şehre “Eskişehir” denildiği de kuvvetli rivâyetler arasındadır.
ESKİŞEHİR COĞRAFİ BİLGİLER.
Fizikî YapıEskişehir topraklarının yarısı plato, % 22’si dağlar ve % 26’sı ovalardan ibârettir.
Dağları: Eskişehir topraklarındaki dağlar orta derecede yüksek dağlar olup, 2000 metrenin altındadırlar. Başlıca dağları Türkmenbaba Tepesi (1354 m), Kızıldağ (1818 m), Çal Dağı (1690 m), Arayit Dağı (1819 m), Bozdağ (1534 m), Kırgız Dağı (1302 m), Sündiken Dağı (1770 m), ilin en yüksek Dağı olan Türkmen Dağı (1826 m)dır. Dağ silsileleri ise Sündiken, Mihalıççık, Bozdağ, Sivrihisar, Kırgız ve Türkmen dağlarıdır.
Ovaları: Ovalar akarsu havzalarında yer alır. Ovaları çok bereketlidir. Step karakteri gösterir. Porsuk Ovası: Kütahya il sınırı ile Ankara il sınırı arasında Porsuk Çayı boyunca uzanan ovadır. Bu ova Bozdağ, Sündiken, Sivrihisar ve Türkmen dağları ile çevrilidir. Ovanın meyli azdır. Buğday, arpa, yulaf, mısır, şekerpancarı ve pirinç yetişir. Sarısu Ovası: Porsuk Irmağının bir kolu olan Sarısu’yun iki yanındaki ova olup, Bozdağ ve Türkmen Dağı ile çevrilidir. Porsuk Ovası ile birleşir. Buğday, mısır, arpa, şekerpancarı ve pirinç yetişir. Yukarı Sakarya Ovası: Sivrihisar, Türkmen ve Emirdağ arasındaki büyük bir boşluktur. Denizden yüksekliği 800-1000 m’dir. Porsuk Ovası kadar verimli değilse de her tarafı ekilir. Tahıl, mısır, susam, şekerpancarı ve ayçiçeği yetişir. Sakarya Vâdisi:Türkmen Dağının doğusundan Seyitgâzi ve Ankara il sınırına kadardır. Vâdi 200 ile 2000 m arasında genişler ve daralır. Porsuk Vâdisi: Bilecik ve Kütahya’dan iki kol hâline giren akarsular birleşerek Porsuk Vâdisini meydana getirir.
Akarsuları: Eskişehir il topraklarında Sakarya, Porsuk ve bunların küçük kolları vardır. Aslında Porsuk da Sakarya’nın bir koludur. Fakat bu iki akarsu Ankara il sınırlarında Polatlı ilçesinin “Gordion Harâbeleri” bölgesinde birleşirler. Porsuk Irmağı: Kütahya’nın Altıntaş ilçesi yakınlarında Murat Dağından çıkar. Batı-doğu istikâmetine akar, Eskişehir il topraklarını ikiye bölerek il merkezinin ortasından geçer. Debisi 10 metreküptür. Yazın suyu azalır. Sakarya Nehri: Çifteler ilçesinde Sakaryabaşı (Sakarbaşı) denilen yerden doğar. 19-25°C sıcaklıkta kaynayan 5 kaynak, Sakarya’yı meydana getirir. Kaynakların denizden yüksekliği 900 metredir. Sakarya-Eskişehir-Ankara sınırını çizer. Porsuk, Ankara il sınırlarında Sakarya ile birleşir. Sakarya bilâhare Sakarya ilinde Karadeniz’e dökülür. Sakarya’nın Porsuk ile birleşmeden önce debisi 27 metreküptür.
ESKİŞEHİR İLÇELERİ
Eskişehir’in biri merkez olmak üzere 13 ilçesi vardır.
Merkez: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 447.926 olup, 413.082’si ilçe merkezinde 34.844’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 95, Hekimdağ bucağına bağlı 10 köyü vardır. İlçe toprakları genelde düzdür. Kuzeyinde Sündiken Dağları, güneyinde Türkmen Dağları yer alır. Ovayı Porsuk Çayı sular.
Ekonomisi tarım ve sanâyiye dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri pancar, buğday, çavdar ve arpadır. Çimento fabrikası, şeker fabrikası, uçak fabrikası, un fabrikaları, DDY motor fabrikası, Sümerbank dokuma fabrikası, tuğla ve kiremit fabrikaları, şekerleme ve bisküvi fabrikaları, soba fabrikaları başlıca sanâyi kuruluşlarıdır.
İlçe merkezi, Porsuk Çayı kenarında denizden 792 m yükseklikte kurulmuştur. İzmir-Ankara, İstanbul, Ankara demiryolları ve Ankara-Bursa, İstanbul-Denizli karayollarının geçtiği bir kavşak noktasındadır. İlçe belediyesi 1854’te kurulmuştur.
Alpu: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 18.679 olup, 5087’si ilçe merkezinde, 13.592’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 28 köyü vardır. İlçe toprakları hafif engebeli düzlüklerden meydana gelir. Topraklarını Porsuk Çayı sular.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri pancar ve tahıldır. Sepetçi köyünde çıkarılan lületaşı dünyâca meşhur ihrâç ürünüdür. İlçe merkezi Porsuk Ovasının orta kısımlarında, Porsuk Çayı kenarında kurulmuştur. Eskişehir-Ankara demiryolu ve Eskişehir-Mihalıççık karayolu ilçeden geçer. İl merkezine 45 km mesâfededir. Merkez ilçeye bağlı bir bucakkken, 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu.
Beylikova: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 10.946 olup, 5995’i ilçe merkezinde, 4951’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 17 köyü vardır. İlçe toprakları hafif engebeli düzlüklerden meydana gelir. Topraklarını Porsuk Çayı sular.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri tahıl ve pancardır.Hayvancılık gelişmiş olup, küçükbaş hayvan besiciliği yaygın olarak yapılır.İlçede traktör römorku îmâl eden küçük atölyeler vardır.
İlçe merkezi Porsuk Çayı kıyısında kurulmuştur. Eskişehir-Ankara demiryolu ilçeden geçer. Mihalıççık ilçesine bağlı bir bucak iken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu.
Çifteler: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 20.073 olup, 11.540’ı ilçe merkezinde, 8533’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 23 köyü vardır. Dalgalı düzlüklerden meydana gelen ilçe topraklarının büyük bölümü yukarı Sakarya Ovasında yer alır. Türkiye’nin en önemli akarsularından olan Sakarya, ilçe yakınlarında Sakarbaşı olarak bilinen yerden kaynaklanır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, buğday, arpa, yulaf ve ayçiçeğidir. Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. Un fabrikaları ve tarım âletleri yapan küçük atölyeler başlıca sanayi kuruluşlarıdır. Modern harada damızlık koyun ve sığır yetiştirilir.
İlçe merkezi, Afyonkarahisar-Eskişehir karayolu üzerinde İhsaniye (Ilıcabaşı) Çayı kenarında yer alır. Osmanlılar zamânında bölgede orduya at yetiştirmek üzere bir hara kurulmuştur. Bir süvâri alayı devamlı burada bulunurdu. Kumarcı Mustafa zulmünden kaçanlar hara yakınlarında yerleşerek Adalı Mahallesini kurdular. 1878-1885 arasında Kırım ve Kafkaslardan gelen göçmenlerin bölgeye yerleştirilmesi ile büyük bir yerleşim merkezi halini aldı. 1954’te ilçe olmuştur. Eskiden kalma 10 han ve bir hamam vardır. İlçe belediyesi 1951’de kurulmuştur.
Günyüzü: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 15.310 olup, 3804’ü ilçe merkezinde, 11.506’sı köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 16 köyü vardır. İlçe toprakları orta yükseklikteki dalgalı düzlüklerden meydana gelir. Sakarya Nehri başlıca akarsuyudur.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, baklagiller, yulaf, arpa şeker pancarı, patates ve üzümdür.Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. Sivrihisar’a bağlı bir bucak iken, 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânun ile ilçe oldu. İl merkezine en uzak olan ilçedir.
Han: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 4277 olup, 1874’ü ilçe merkezinde 2403’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 10 köyü vardır. Dalgalı düzlüklerden meydana gelen ilçe toprakları yukarı Sakarya Havzasında yer alır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri tahıl ve şekerpancarıdır. Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. İlçe merkezi gelişmemiş ve köy görünümünde bir yerleşim birimidir. Çiftelere bağlı belediyelik bir köy iken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu.
İnönü: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 9377 olup, 4399’u ilçe merkezinde, 4978’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 12 köyü vardır. İlçe toprakları hafif engebeli düzlüklerden meydana gelir. Güneyinde Türkmen Dağları yer alır. Dağlar meşe ve çam ormanları ile kaplıdır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri pancar ve buğdaydır. Yüksek kesimlerde yaygın olarak hayvancılık yapılır. En çok küçük baş hayvan beslenir. İlçe merkezi Sarısu Ovasının güneyinde, Türkmen Dağları eteklerinde kurulmuştur. Türk Hava Kurumunun, Planör Uçuş Eğitim Merkezi ilçededir. İstiklâl Harbinde, İnönü Savaşları bu ilçe yakınlarında olmuştur. Kütahya- İstanbul karayolu ilçenin kenarından geçer. Merkez ilçeye bağlı bucak iken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu.
Mahmudiye: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 11.267 olup, 5781’i ilçe merkezinde, 5486’sı köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 15 köyü vardır. Yüzölçümü 676 km2 olup, nüfus yoğunluğu 17’dir. İlçe toprakları orta yükseklikde düzlüklerden meydana gelir. Seyit Suyu başlıca akarsuyudur.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı ve arpa olup, ayrıca az miktarda yulaf, baklagiller, soğan, patates elma ve armut yetiştirilir. Hayvancılık ekonomik açıdan önemli gelir kaynağıdır. Anadolu tarım işletmesinde damızlık at, yarış atı, tavuk, koyun, sığır yetiştirilir.
İlçe merkezi, Eskişehir-Çifteler-Afyon karayolu üzerinde yer alır. İl merkezine 46 km mesâfededir. 1954’te ilçe olan Mahmudiye’nin belediyesi 1948’de kurulmuştur.
Mihalgazi: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 9059 olup, 4016’sı ilçe merkezinde 5043’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 5 köyü vardır. İlçe toprakları dağlarla çevrili Sakarya Vâdisinde yer alır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Sebze ve meyve yetiştiriciliği yaygın olarak yapılır. İklimi müsâit olduğundan dört mevsim ürün alınır. İlçe merkezi Sakarya Nehri kıyısında yer alır. Yüzölçümü bakımından en küçük ilçesidir.
Mihalıççık: 1990 sayımına göre toplam nüfusu 24.088 olup, 4.473’ü ilçe merkezinde 19.615’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 52 köyü vardır. İlçe toprakları genelde dağlıktır. Sündiken dağları engebelendirir. Gökçekaya ve Sarıyar baraj göllerinin bir bölümü ilçe sınırları içinde kalır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, çavdar, yulaf ve soğuk mevsim sebzeleridir. Hayvancılık gelişmiş olup, küçükbaş hayvan besiciliği yapılır. Orman içi köylerde ormancılık yapılır. İlçe topraklarında asbest, demir, kaolin, magnezit ve talk yatakları vardır.
İlçe merkezi, Sündiken Dağlarının doğu eteklerinde kurulmuştur. Ulaşım yönünden sapa bir yerde kalması yüzünden ekonomik açıdan gelişmemiştir. İl merkezine 92 km mesafededir. İlçe belediyesi 1923’te kurulmuştur. İstanbul- Ankara demiryolu Yunusemre köyünden geçer.
Sarıcakaya: 1990 sayımına göre toplam nüfusu 7996 olup, 3672’si ilçe merkezinde, 4324’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 8 köyü vardır. İlçe toprakları dağlarla çevrili Sakarya Nehri Vâdisinde yer alır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Çok verimli olan topraklarında sulu tarım yapılır. Sebze, meyve, zeytin ve pamuk başlıca tarım ürünleridir. Bağcılık yaygın olarak yapılır. İkliminin uygun olması sebebiyle dört mevsim ürün alınır. İlçe merkezi Sakarya Nehri kıyısında bir yamaçta kurulmuştur. İl merkezine 47 km mesafededir. 1957’de ilçe olan Sarıcakaya’nın belediyesi 1958’de kurulmuştur.
Seyitgazi: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 24.762 olup, 3223’ü ilçe merkezinde, 21.539’u köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 28, Kırka bucağına bağlı 19 köyü vardır.Yüzölçümü 1502 km2 olup, nüfus yoğunluğu 16’dır. İlçe toprakları orta yükseklikte tepelik dalgalı düzlüklerden meydana gelir. Batısında Türkmen Dağları yer alır. Dağlardan kaynaklanan suları Seydi Çayı toplar. Yönek Deresi üzerinde kurulan Kunduzlar Barajının arkasında sun’î bir göl meydana gelmiştir. Dağlık kesimlerde çam ormanları vardır.
Ekonomisi tarım ve mâdenciliğe dayanır. Başlıca tarım ürenleri şekerpancarı, buğday, arpa, patates ve baklagiller olup, az miktarda yulaf, soğan ve elma yetiştirilir. Yüksek kesimlerde hayvancılık yapılır. İlçe topraklarında perlit ve bor yatakları vardır. Bor yatakları, Etibank Kırka Boraks İşletmesi Müessesesi tarafından işletilir.
İlçe merkezi Seydi Çayı kenarında deniz seviyesinden 1000 m yükseklikte kurulmuştur. Çok eski bir yerleşim merkezidir. Tarihî eserler bakımından zengindir. İl merkezine 45 km mesâfededir. Belediyesi 1917’de kurulmuştur.
Sivrihisar: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 37.297 olup, 10.490’ı ilçe merkezinde, 26.807’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 57, Kaymaz bucağına bağlı 8 köyü vardır. İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir.Topraklardan kaynaklanan suları Porsuk Çayı ve Sakarya Nehri toplar. Kaymaz Barajı arkasında bir sun’î göl meydana gelmiştir.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, arpa, buğday, baklagiller, patates, yulaf ve üzüm olup, soğan, elma, armut yetiştirilir. Yüksek kesimlerde hayvancılık yaygın olarak yapılır. İlçe topraklarında barit, demir, jips talk, toryum ve flüorit yatakları vardır.
İlçe merkezi, kayalık bir tepenin eteklerinde kurulmuştur. Eskişehir-Ankara ve İzmir-Ankara karayolu ilçenin güney kıyısından geçer. İl merkezine 92 km mesafededir. Bir kavşak noktasında bulunması sebebiyle târih boyunca önemli bir şehir olmuştur. Târihî eserler bakımından zengindir. Belediyesi 1877’de kurulmuştur.
Osmanlı Devletinin ilk kuruluş yıllarında büyük değer ve öneme sâhib olan bu şehre “Sultanönü” ismi verilmiştir. Bilâhare değerini kaybeden şehir, terk edilmiş görünümü almış ve eski şaşaalı günlerini özleyen halk bu şehre “Eskişehir” demeğe başlamıştır. Asıl ismi olan “Sultanönü” unutulmuştur. Frigyalılar zamânında kurulan târihî “Dorylaion” harâbelerine bakarak bu şehre “Eskişehir” denildiği de kuvvetli rivâyetler arasındadır.
ESKİŞEHİR COĞRAFİ BİLGİLER.
Fizikî YapıEskişehir topraklarının yarısı plato, % 22’si dağlar ve % 26’sı ovalardan ibârettir.
Dağları: Eskişehir topraklarındaki dağlar orta derecede yüksek dağlar olup, 2000 metrenin altındadırlar. Başlıca dağları Türkmenbaba Tepesi (1354 m), Kızıldağ (1818 m), Çal Dağı (1690 m), Arayit Dağı (1819 m), Bozdağ (1534 m), Kırgız Dağı (1302 m), Sündiken Dağı (1770 m), ilin en yüksek Dağı olan Türkmen Dağı (1826 m)dır. Dağ silsileleri ise Sündiken, Mihalıççık, Bozdağ, Sivrihisar, Kırgız ve Türkmen dağlarıdır.
Ovaları: Ovalar akarsu havzalarında yer alır. Ovaları çok bereketlidir. Step karakteri gösterir. Porsuk Ovası: Kütahya il sınırı ile Ankara il sınırı arasında Porsuk Çayı boyunca uzanan ovadır. Bu ova Bozdağ, Sündiken, Sivrihisar ve Türkmen dağları ile çevrilidir. Ovanın meyli azdır. Buğday, arpa, yulaf, mısır, şekerpancarı ve pirinç yetişir. Sarısu Ovası: Porsuk Irmağının bir kolu olan Sarısu’yun iki yanındaki ova olup, Bozdağ ve Türkmen Dağı ile çevrilidir. Porsuk Ovası ile birleşir. Buğday, mısır, arpa, şekerpancarı ve pirinç yetişir. Yukarı Sakarya Ovası: Sivrihisar, Türkmen ve Emirdağ arasındaki büyük bir boşluktur. Denizden yüksekliği 800-1000 m’dir. Porsuk Ovası kadar verimli değilse de her tarafı ekilir. Tahıl, mısır, susam, şekerpancarı ve ayçiçeği yetişir. Sakarya Vâdisi:Türkmen Dağının doğusundan Seyitgâzi ve Ankara il sınırına kadardır. Vâdi 200 ile 2000 m arasında genişler ve daralır. Porsuk Vâdisi: Bilecik ve Kütahya’dan iki kol hâline giren akarsular birleşerek Porsuk Vâdisini meydana getirir.
Akarsuları: Eskişehir il topraklarında Sakarya, Porsuk ve bunların küçük kolları vardır. Aslında Porsuk da Sakarya’nın bir koludur. Fakat bu iki akarsu Ankara il sınırlarında Polatlı ilçesinin “Gordion Harâbeleri” bölgesinde birleşirler. Porsuk Irmağı: Kütahya’nın Altıntaş ilçesi yakınlarında Murat Dağından çıkar. Batı-doğu istikâmetine akar, Eskişehir il topraklarını ikiye bölerek il merkezinin ortasından geçer. Debisi 10 metreküptür. Yazın suyu azalır. Sakarya Nehri: Çifteler ilçesinde Sakaryabaşı (Sakarbaşı) denilen yerden doğar. 19-25°C sıcaklıkta kaynayan 5 kaynak, Sakarya’yı meydana getirir. Kaynakların denizden yüksekliği 900 metredir. Sakarya-Eskişehir-Ankara sınırını çizer. Porsuk, Ankara il sınırlarında Sakarya ile birleşir. Sakarya bilâhare Sakarya ilinde Karadeniz’e dökülür. Sakarya’nın Porsuk ile birleşmeden önce debisi 27 metreküptür.
ESKİŞEHİR İLÇELERİ
Eskişehir’in biri merkez olmak üzere 13 ilçesi vardır.
Merkez: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 447.926 olup, 413.082’si ilçe merkezinde 34.844’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 95, Hekimdağ bucağına bağlı 10 köyü vardır. İlçe toprakları genelde düzdür. Kuzeyinde Sündiken Dağları, güneyinde Türkmen Dağları yer alır. Ovayı Porsuk Çayı sular.
Ekonomisi tarım ve sanâyiye dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri pancar, buğday, çavdar ve arpadır. Çimento fabrikası, şeker fabrikası, uçak fabrikası, un fabrikaları, DDY motor fabrikası, Sümerbank dokuma fabrikası, tuğla ve kiremit fabrikaları, şekerleme ve bisküvi fabrikaları, soba fabrikaları başlıca sanâyi kuruluşlarıdır.
İlçe merkezi, Porsuk Çayı kenarında denizden 792 m yükseklikte kurulmuştur. İzmir-Ankara, İstanbul, Ankara demiryolları ve Ankara-Bursa, İstanbul-Denizli karayollarının geçtiği bir kavşak noktasındadır. İlçe belediyesi 1854’te kurulmuştur.
Alpu: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 18.679 olup, 5087’si ilçe merkezinde, 13.592’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 28 köyü vardır. İlçe toprakları hafif engebeli düzlüklerden meydana gelir. Topraklarını Porsuk Çayı sular.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri pancar ve tahıldır. Sepetçi köyünde çıkarılan lületaşı dünyâca meşhur ihrâç ürünüdür. İlçe merkezi Porsuk Ovasının orta kısımlarında, Porsuk Çayı kenarında kurulmuştur. Eskişehir-Ankara demiryolu ve Eskişehir-Mihalıççık karayolu ilçeden geçer. İl merkezine 45 km mesâfededir. Merkez ilçeye bağlı bir bucakkken, 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu.
Beylikova: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 10.946 olup, 5995’i ilçe merkezinde, 4951’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 17 köyü vardır. İlçe toprakları hafif engebeli düzlüklerden meydana gelir. Topraklarını Porsuk Çayı sular.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri tahıl ve pancardır.Hayvancılık gelişmiş olup, küçükbaş hayvan besiciliği yaygın olarak yapılır.İlçede traktör römorku îmâl eden küçük atölyeler vardır.
İlçe merkezi Porsuk Çayı kıyısında kurulmuştur. Eskişehir-Ankara demiryolu ilçeden geçer. Mihalıççık ilçesine bağlı bir bucak iken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu.
Çifteler: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 20.073 olup, 11.540’ı ilçe merkezinde, 8533’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 23 köyü vardır. Dalgalı düzlüklerden meydana gelen ilçe topraklarının büyük bölümü yukarı Sakarya Ovasında yer alır. Türkiye’nin en önemli akarsularından olan Sakarya, ilçe yakınlarında Sakarbaşı olarak bilinen yerden kaynaklanır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, buğday, arpa, yulaf ve ayçiçeğidir. Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. Un fabrikaları ve tarım âletleri yapan küçük atölyeler başlıca sanayi kuruluşlarıdır. Modern harada damızlık koyun ve sığır yetiştirilir.
İlçe merkezi, Afyonkarahisar-Eskişehir karayolu üzerinde İhsaniye (Ilıcabaşı) Çayı kenarında yer alır. Osmanlılar zamânında bölgede orduya at yetiştirmek üzere bir hara kurulmuştur. Bir süvâri alayı devamlı burada bulunurdu. Kumarcı Mustafa zulmünden kaçanlar hara yakınlarında yerleşerek Adalı Mahallesini kurdular. 1878-1885 arasında Kırım ve Kafkaslardan gelen göçmenlerin bölgeye yerleştirilmesi ile büyük bir yerleşim merkezi halini aldı. 1954’te ilçe olmuştur. Eskiden kalma 10 han ve bir hamam vardır. İlçe belediyesi 1951’de kurulmuştur.
Günyüzü: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 15.310 olup, 3804’ü ilçe merkezinde, 11.506’sı köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 16 köyü vardır. İlçe toprakları orta yükseklikteki dalgalı düzlüklerden meydana gelir. Sakarya Nehri başlıca akarsuyudur.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, baklagiller, yulaf, arpa şeker pancarı, patates ve üzümdür.Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. Sivrihisar’a bağlı bir bucak iken, 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânun ile ilçe oldu. İl merkezine en uzak olan ilçedir.
Han: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 4277 olup, 1874’ü ilçe merkezinde 2403’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 10 köyü vardır. Dalgalı düzlüklerden meydana gelen ilçe toprakları yukarı Sakarya Havzasında yer alır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri tahıl ve şekerpancarıdır. Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. İlçe merkezi gelişmemiş ve köy görünümünde bir yerleşim birimidir. Çiftelere bağlı belediyelik bir köy iken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu.
İnönü: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 9377 olup, 4399’u ilçe merkezinde, 4978’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 12 köyü vardır. İlçe toprakları hafif engebeli düzlüklerden meydana gelir. Güneyinde Türkmen Dağları yer alır. Dağlar meşe ve çam ormanları ile kaplıdır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri pancar ve buğdaydır. Yüksek kesimlerde yaygın olarak hayvancılık yapılır. En çok küçük baş hayvan beslenir. İlçe merkezi Sarısu Ovasının güneyinde, Türkmen Dağları eteklerinde kurulmuştur. Türk Hava Kurumunun, Planör Uçuş Eğitim Merkezi ilçededir. İstiklâl Harbinde, İnönü Savaşları bu ilçe yakınlarında olmuştur. Kütahya- İstanbul karayolu ilçenin kenarından geçer. Merkez ilçeye bağlı bucak iken 19 Haziran 1987’de 3392 sayılı kânunla ilçe oldu.
Mahmudiye: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 11.267 olup, 5781’i ilçe merkezinde, 5486’sı köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 15 köyü vardır. Yüzölçümü 676 km2 olup, nüfus yoğunluğu 17’dir. İlçe toprakları orta yükseklikde düzlüklerden meydana gelir. Seyit Suyu başlıca akarsuyudur.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı ve arpa olup, ayrıca az miktarda yulaf, baklagiller, soğan, patates elma ve armut yetiştirilir. Hayvancılık ekonomik açıdan önemli gelir kaynağıdır. Anadolu tarım işletmesinde damızlık at, yarış atı, tavuk, koyun, sığır yetiştirilir.
İlçe merkezi, Eskişehir-Çifteler-Afyon karayolu üzerinde yer alır. İl merkezine 46 km mesâfededir. 1954’te ilçe olan Mahmudiye’nin belediyesi 1948’de kurulmuştur.
Mihalgazi: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 9059 olup, 4016’sı ilçe merkezinde 5043’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 5 köyü vardır. İlçe toprakları dağlarla çevrili Sakarya Vâdisinde yer alır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Sebze ve meyve yetiştiriciliği yaygın olarak yapılır. İklimi müsâit olduğundan dört mevsim ürün alınır. İlçe merkezi Sakarya Nehri kıyısında yer alır. Yüzölçümü bakımından en küçük ilçesidir.
Mihalıççık: 1990 sayımına göre toplam nüfusu 24.088 olup, 4.473’ü ilçe merkezinde 19.615’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 52 köyü vardır. İlçe toprakları genelde dağlıktır. Sündiken dağları engebelendirir. Gökçekaya ve Sarıyar baraj göllerinin bir bölümü ilçe sınırları içinde kalır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, çavdar, yulaf ve soğuk mevsim sebzeleridir. Hayvancılık gelişmiş olup, küçükbaş hayvan besiciliği yapılır. Orman içi köylerde ormancılık yapılır. İlçe topraklarında asbest, demir, kaolin, magnezit ve talk yatakları vardır.
İlçe merkezi, Sündiken Dağlarının doğu eteklerinde kurulmuştur. Ulaşım yönünden sapa bir yerde kalması yüzünden ekonomik açıdan gelişmemiştir. İl merkezine 92 km mesafededir. İlçe belediyesi 1923’te kurulmuştur. İstanbul- Ankara demiryolu Yunusemre köyünden geçer.
Sarıcakaya: 1990 sayımına göre toplam nüfusu 7996 olup, 3672’si ilçe merkezinde, 4324’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 8 köyü vardır. İlçe toprakları dağlarla çevrili Sakarya Nehri Vâdisinde yer alır.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Çok verimli olan topraklarında sulu tarım yapılır. Sebze, meyve, zeytin ve pamuk başlıca tarım ürünleridir. Bağcılık yaygın olarak yapılır. İkliminin uygun olması sebebiyle dört mevsim ürün alınır. İlçe merkezi Sakarya Nehri kıyısında bir yamaçta kurulmuştur. İl merkezine 47 km mesafededir. 1957’de ilçe olan Sarıcakaya’nın belediyesi 1958’de kurulmuştur.
Seyitgazi: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 24.762 olup, 3223’ü ilçe merkezinde, 21.539’u köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 28, Kırka bucağına bağlı 19 köyü vardır.Yüzölçümü 1502 km2 olup, nüfus yoğunluğu 16’dır. İlçe toprakları orta yükseklikte tepelik dalgalı düzlüklerden meydana gelir. Batısında Türkmen Dağları yer alır. Dağlardan kaynaklanan suları Seydi Çayı toplar. Yönek Deresi üzerinde kurulan Kunduzlar Barajının arkasında sun’î bir göl meydana gelmiştir. Dağlık kesimlerde çam ormanları vardır.
Ekonomisi tarım ve mâdenciliğe dayanır. Başlıca tarım ürenleri şekerpancarı, buğday, arpa, patates ve baklagiller olup, az miktarda yulaf, soğan ve elma yetiştirilir. Yüksek kesimlerde hayvancılık yapılır. İlçe topraklarında perlit ve bor yatakları vardır. Bor yatakları, Etibank Kırka Boraks İşletmesi Müessesesi tarafından işletilir.
İlçe merkezi Seydi Çayı kenarında deniz seviyesinden 1000 m yükseklikte kurulmuştur. Çok eski bir yerleşim merkezidir. Tarihî eserler bakımından zengindir. İl merkezine 45 km mesâfededir. Belediyesi 1917’de kurulmuştur.
Sivrihisar: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 37.297 olup, 10.490’ı ilçe merkezinde, 26.807’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 57, Kaymaz bucağına bağlı 8 köyü vardır. İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir.Topraklardan kaynaklanan suları Porsuk Çayı ve Sakarya Nehri toplar. Kaymaz Barajı arkasında bir sun’î göl meydana gelmiştir.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri şekerpancarı, arpa, buğday, baklagiller, patates, yulaf ve üzüm olup, soğan, elma, armut yetiştirilir. Yüksek kesimlerde hayvancılık yaygın olarak yapılır. İlçe topraklarında barit, demir, jips talk, toryum ve flüorit yatakları vardır.
İlçe merkezi, kayalık bir tepenin eteklerinde kurulmuştur. Eskişehir-Ankara ve İzmir-Ankara karayolu ilçenin güney kıyısından geçer. İl merkezine 92 km mesafededir. Bir kavşak noktasında bulunması sebebiyle târih boyunca önemli bir şehir olmuştur. Târihî eserler bakımından zengindir. Belediyesi 1877’de kurulmuştur.
